Page 184 - Giải phẫu chức năng hệ vận động + hệ thần kinh

Bài 13

HỆ THẦN KINH NGOẠI BIÊN

MỤC TIÊU
1. Mô tả các dây thần kinh tủy sôhg.
2. Trinh bày chức năng của mười hai đôi dây thần kinh sọ não.
3. Mô tả đám rối thần kinh cánh tay và đám rôĩ thẩn kinh thắt lưng - cùng.
4. Trình bày các dấu hiệu khi bị tổn thương đám rối thần kinh cánh tay.
5. Mô tả các dây thần kinh ngoại biên ở chi trẽn và chi dưới.
6. Trình bày các triệu chứng khi các dây thần kinh bị tổn thương.

I. DẨY THẨN KINH NGOẠI BIÊN
A. CÁC DÂY THẦN KINH TỦY SỐNG
Tủy sông nằm trong ống sống cấu tạo bởi thân và cung của đốt sông. Tủy sông
ngắn hơn cột sống, giới hạn dưới của nó ỏ vào khoảng đốt sông thắt lưng một. Tủy
sống có 31 đôi dây thần kinh tủy sống, mỗi dây chứa hàng trăm sợi thần kinh. Dây
thần kinh tủy sống thoát ra ỏ lỗ liên sống giới hạn bởi hai đốt sông kế cận nhau. Sô'
lượng dây thần kinh tủy sông ở mỗi đoạn tương ứng với số đốt sống. Vì thế có 12
đôi dây thần kinh ngực, 5 đôi thắt lưng, 5 đôi cùng và 1 đôi dây thần kinh cụt. Chỉ
có ở vùng cổ là có 8 đôi dây thần kinh cổ so với 7 đốt sống cổ. Đôi dây thần kinh cổ
cao nhất thoát ra ở trên đốt sống cổ thứ nhất, giữa đốt đội và xương sọ. Đôi dây
thứ hai cũng đi ra ở trên đốt sống tương ứng, nghĩa là lỗ liên sống giữa đốt sống cổ
thứ hai và thứ nhất. Tiếp tục như thế cho đến đôi dây thần kinh cổ tám nằm dưới
đốt sống cổ thứ bảy. Từ đây trỏ xuống, các đôi dây thần kinh tủy sống đi qua lỗ
liên sống giới hạn bởi đốt sống tương ứng với đốt sống kế cận bên dưới.
Mỗi dây thần kinh tủy sống cấu tạo bởi hai rễ: rễ lưng (rễ sau) và rễ bụng (rễ
trưâc). ở rễ lưng có hạch gai nằm gần chỗ nối với rễ trước khi chui qua lỗ liên
sống. Do tủy sống và cột sống phát triển không đồng bộ, mà càng xuống thấp các
phân đoạn tủy sống không còn tương ứng với đốt sống. Vì thế, chiều dài của các rễ
thần kinh thay đổi một cách đáng kể; càng ỏ phần dưói, các rễ thần kinh càng phải
đi một đoạn dài hơn ở trong ống sống trước khi kết hợp đê tạo thành dây thần kinh
đi qua lỗ liên sống tương ứng. Ví dụ, đoạn sống thát lưng năm tương ứng vối đốt
sỗng thắt lưng một và các rễ thần kinh cùng năm phải chạy suốt đến đầu dưới của

183