Page 163 - Giải phẫu chức năng hệ vận động + hệ thần kinh

suture) giữa các xương đỉnh và xương chẩm. Liên kết giữa phần trai xương thái
dương với xương đỉnh là một ngoại lệ. Nó được cấu tạo do xương này dè lên xương
kia họp thành đường khớp vảy (squamous suture).
ở trẻ mới đẻ, ỏ vùng vòm sọ có những lớp tổ chức liên kết lốn nàm giữa các
xương riêng biệt tạo thành một số điểm giãn rộng giữa các xương gọi là thóp
(fontanelle). Thóp trước hay bregma nằm giữa xương trán và hai xương đình và có
hình tứ giác. Thóp sau hình tam giác gọi là lambda nằm giữa các xương dỉnh và
xương chẩm.
2. Sọ m ặ t (facial c ra n iu m )
Các xương của sọ mặt tạo thành khuôn mặt. Nó gồm có mười bốn xương, trong
đó có sáu đôi xương là xương hàm trên (maxilla), xương gò má (zygomatic bone),
xương khẩu cái (palatine bone), xương sống mủi (nasal bone), xương lệ (lacrimal
bone), xương xoăn mủi dưới (inferior nasal concha), hai xương đơn là xương lá mía
(vomer) và xương hàm dưới (mandible).
Các xương sọ mặt liên kết nhau để hình thành nên hốc mắt, hốc mũi và hốc miệng.

II. CÁC Cơ NÉT MẶT
Nét mặt là một phần của điệu bộ, tức là tập hợp tất cả những động tác của
thân thể dùng để biểu hiện những cảm xúc, các ý nghĩ khác nhau. Như vậy, tất cả
các cớ đều có thế tham gia vào các động tác thê hiện điệu bộ. Nhưng có cả một
nhóm cơ đặc biệt có khả năng biểu hiện các cảm xúc này hay cảm xúc khác. Thuộc
vào các cơ này có các cơ bám tận vào da của mặt và đa số nằm trực tiếp dưỏi da.
Một sô thì có nguyên ủy bám vào xương và bám tận ỏ da, một sô' khác hoàn toàn
nằm trong các tô chức mềm ở mặt. Chức năng chính của các cơ nét mặt là khép và
mở các lỗ ỏ mặt. Các cơ bám da ỏ mặt đều do dây thần kinh mặt (facial nerve) chi
phối vận động. Khi dây thần kinh này bị tổn thương thì sẽ gây liệt mặt vói hậu
quả là mặt bị lệch, không còn đối xứng.

1. Cơ b ám d a ở m ắ t
1.1. Cơ trên so (epicranius)
Cơ trên sọ có hai bụng cơ là bụng trán (frontal belly) và bụng chẩm (occipital
belly) nối liền với nhau bởi cân trên sọ. Bụng trán khi co kéo da cung mày lên tạo
nên các nếp nhăn ngang ở trán. Khi cơ co mạnh, các nếp nhăn nhiều hơn và cong
theo cung mày và vẻ mặt từ bình tĩnh chuyển sang kinh ngạc hay sợ hãi.
1.2. Cơ vòng m at (orbicularis oculi)
Cơ nằm vòng quanh ổ mắt gồm có hai phần: phần mi và phần ổ mắt.
Phần mi (palpebral part) khi co sẽ làm nhám mắt. Nếu có cơ tam giác môi
cùng co thì mặt có biểu hiện nét khinh bỉ.

162