Page 12 - Giáo trình môn học Siêu âm

- Tĩnh mạch cửa (TMC): thân tĩnh mạch cửa là sự hợp thành của tĩnh
mạch lách, tĩnh mạch mạc treo tràng dưới và tĩnh mạch mạc treo tràng trên.

Tĩnh mạch lách, nằm dọc theo và ngay sau thân của đuôi tụy. Đây là mốc giải
phẫu để nhận biệt tụy trên siêu âm. Tĩnh mạch cửa chạy lên trên và sang phải

để đi vào rốn gan, thân tĩnh mạch cửa thường tạo một góc 45 độ với tĩnh
mạch chủ dưới. Khẩu kính của tĩnh mạch cửa thay đổi theo nhịp thở, đến rốn
gan thì tĩnh mạch cửa chia thành hai nhánh, tĩnh mạch cửa phải và trái.

- Động mạch gan: động mạch thân tạng chia làm hai nhánh lớn là động
mạch lách và động mạch gan chung, động mạch gan chung hướng lên trên và
sang phải, nằm bên trái của ống mật chủ. Cả hai thành phần này, ống mật chủ

và động mạch gan nằm trên tĩnh mạch cửa. Động mạch gan chung cho các
nhánh bên là động mạch vị tá tràng, động mạch tá tràng. Sau khi chia nhánh

thì đổi tên thành động mạch gan riêng, tiếp tục đi lên trên và sang phải vào
gan chia thành hai nhánh chính là động mạch gan phải và động mạch gan trái.

- Ống mật chủ (OMC): các tiểu quản mật ở các thùy gan kết hợp lại

thành các hệ thống ống mật đi dần ra rốn gan thành ống gan phải và trái. Hai
ống gan phải và trái hợp thành ống gan chung sau đó kết hợp với ống túi mật

tạo thành ống mật chủ để đổ vào khúc II tá tràng. Ống mật chủ nằm phía trên
của tĩnh mạch cửa, khẩu kính của ống mật chủ luôn bé hơn tĩnh mạch cửa.
Khi khẩu kính ống mật chủ bằng khẩu kính tĩnh mạch cửa (dấu hiệu hai nòng

súng), thì kết luận ống mật chủ giãn. Nhận định này, thấy rõ khi bệnh nhân
nằm nghiêng trái và thực hiện với mặt cắt chéo.

- Tĩnh mạch gan: là hệ thống hồi lưu máu từ gan về tĩnh mạch chủ dưới

thông qua 3 tĩnh mạch trên gan (tĩnh mạch trên gan giữa, trái, phải). Thực
hiện mặt cắt dưới sườn phải sẽ thấy rõ 3 tĩnh mạch này, đây là mốc giải phẫu

để phân chia hạ phân thùy gan.

12