Page 84 - Giáo trình môn học Nguyên lý tạo ảnh

CHƯƠNG 3
NGUYÊN LÝ TẠO ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ
BÀI 1
NGUYÊN LÝ TẠO ẢNH CỘNG HƯỞNG TỪ
Thời gian: 4 giờ lý thuyết
Mục tiêu của bài
- Kiến thức:
1. Trình bày được khái niệm từ trường hạt nhân và hiện tượng cộng hưởng.
2. Trình bày được khái niệm thư duỗi các xung.
3. Trình bày được nguyên lý tạo ảnh cộng hưởng từ cơ bản.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
4. Thể hiện ý thức học tập nghiêm túc, tự giác, tập trung.
Nội dung bài
1. Từ trường hạt nhân và hiện tượng cộng hưởng
1.1. Từ trường hạt nhân
Hạt nhân nguyên tử hydro được cấu tạo bởi một proton mang điện tích dương,
quay xung quanh hạt nhân là một electron mang điện tích âm , tuy vậy chúng ta chỉ
quan tâm đến proton mà thôi . Hình ảnh CHT ứng dụng trong y học được tạo ra từ
việc thu tín hiệu của hạt nhân nguyên tử hydro, tức là proton. Proton sẵn có 2 thuộc
tích vật lý cơ bản:
- Momen quay : proton luôn tự quay xung quanh một trục riêng của nó , chuyển động
quay này tạo ra một momen quay.
- Momen từ : do mang điện tích nên khi quay proton tạo ra xung quanh nó một từ

trường hạt nhân , từ trường này có thể bị ảnh hưởng và thay đổi dưới sự tác động của
từ trường bên ngoài hoặc của sóng điện từ. Chúng ta chỉ quan tâm đến thuộc tính này.

Hình 1.4
a. Hạt nhân nguyên tử hydro có 1 proton mang điện dương, quay xung quanh trục của
riêng nó
b. Do chuyển động quay, proton có momen quay giống như một con quay
c. Do có từ trường bao quanh nên proton có momen từ giống như thanh một nam
châm
Các momen từ được biểu diễn dưới dạng vector, có 3 đặc tính cơ bản là độ lớn,
phương và chiều. Tổng hợp các vector biểu diễn momen từ tuân theo các phép cộng
vector của toán học. Ví dụ nếu 2 vector có cùng độ lớn, cùng phương nhưng ngược
chiều nhau thì vector tổng hợp sẽ bằng không, hoặc nếu hai vector có cùng độ lớn,
cùng phương và cùng chiều nhau thì vector tổng hợp sẽ cùng phương, chiều và gấp
đôi chiều dài các vector thành phần. Những kiến thức về hình học vector là tiền đề để
chúng ta hiểu về Mo, Mz, Mxy, hay sự suy giảm của Mxy...

84