Page 41 - Giáo trình môn học Nguyên lý tạo ảnh

BÀI 3
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ẢNH X QUANG
VÀ PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ ẢNH X QUANG
Thời gian: 2 giờ lý thuyết
Mục tiêu của bài
- Kiến thức:
1. Trình bày được cách đánh giá chất lượng ảnh chụp X quang.
2. Trình bày được các yếu tố ảnh hưởng đến ảnh chụp X quang.
3. Trình bày được phương pháp xử lý ảnh X quang.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
4. Thể hiện ý thức học tập nghiêm túc, tự giác, tập trung.
Nội dung bài
1. Đánh giá chất lượng ảnh chụp X quang
1.1. Đặc điểm của ảnh X quang
Hình ảnh tạo ra nhờ tia X (ảnh X quang) là ảnh xếp chồng, nghĩa là hình ảnh
của những đối tượng nằm trên đường đi của tia X có sự chồng lên nhau, vì vậy ảnh X
quang có những điểm đặc trưng sau:
- Ảnh X quang có chiều sâu nhất định.
- Do chùm tia X được phát theo dạng hình nón, các tia không song song nên
những bộ phận nào nằm gần nguồn phát tia (điểm hội tụ) thì sẽ được phóng đại lớn
hơn so với các bộ phận nằm xa hơn, có nghĩa là trong một mức độ nào đó, ảnh X
quang có bị biến dạng.
Mặt khác, vì màn chiếu (màn huỳnh quang hoặc phim) đặt xa tiêu điểm hơn so

với đối tượng nên hình chiếu hoặc chụp lớn hơn kích thước thật. Muốn giảm sự sai
lệch này ta đưa tiêu điểm tia X ra xa thông thường từ 1m trở lên và đưa đối tượng vào
sát bộ phận tạo ảnh (Catxet...).
- Ảnh X quang biến dạng theo góc phát xạ, khi trục của đối tượng vuông góc
với trục của chùm tia thì ảnh ít méo dạng nhất.
- Khi chiếu, ảnh X quang di chuyển theo hướng ngược chiều với hướng di
chuyển của tiêu điểm phát xạ, có nghĩa là ngược với chiều di chuyển bóng.
Ảnh X quang có 5 thang xám cơ bản:
1. Trắng sáng ứng với kim loại (máy tạo nhịp tim, khớp nhân tạo)
2. Trắng ứng với các tổ chức xương, vôi, sỏi
3. Xám trắng ứng với các tổ chức là mô mềm, dịch, tạng đặc, tim, mạch máu,
cơ
4. Xám đen ứng với các tổ chức là mô mỡ
5. Đen ứng với các tổ chức là không khí, khí trong dạ dày, trong ruột, mô phổi
bình thường
1.2. Đánh giá chất lượng ảnh chụp X quang
Chất lượng ảnh X quang do các yếu tố sau đây quyết định:
- Độ tương phản màu sắc (độ đối quang)
- Độ sắc nét
- Độ phân giải
Sau đây, ta sẽ xem xét từng yếu tố trên.
1.2.1. Độ tương phản màu sắc (độ đối quang)

41