Page 5 - Giao trinh- Chăm sóc sức khỏe phụ nữ
P. 5
tử cung dưới tác dụng của progesterol niêm mạc tử cung dày lên, động
mạch và các tuyến phát triển và chế tiết, tạo điều kiện để trứng thụ tinh về
làm tổ. Vì vậy niêm mạc tử cung ở giai đoạn này còn gọi là niêm mạc hoài
thai. Thường có hai khả năng:
Nếu tiểu noãn kết hợp với tinh trùng, có thụ thai, hoàng thể phát triển
và tồn tại 2,5 tháng tiếp tục tiết ra progesterol giúp trứng làm tổ ở tử cung
được tốt, nên được gọi là hoàng thể thai nghén.
Nếu tiểu noãn không kết hợp với tinh trùng, không thụ thai, hoàng thể
sẽ thoái hóa, nên gọi là hoàng thể kinh nguyệt. Đến ngày thứ 26 của chu kỳ
kinh nguyệt nồng độ progesterol và estrogen trong máu giảm đột ngột, làm
cho các mạch máu dưới niêm mạc tử cung xoắn lại gây chảy máu, niêm
mạc tử cung bị hoại tử bong ra từng mảng nhỏ chảy ra ngoài tạo nên kinh
nguyệt. Khi nồng độ progesterol và estrogen giảm theo cơ chế hồi tác FSH
của thùy trước tuyến yên được giải phóng, tác động lên buồng trứng kích
thích noãn bào phát triển và một chu kỳ kinh nguyệt mới lại bắt đầu.
Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ hoàng thể thường là cố định 14
ngày. Như vậy chu kỳ kinh nguyệt dài hay ngắn là tùy thuộc vào thời kỳ
phát triển dài hay ngắn.
Trên thực tế người ta thường chia một chu kỳ kinh nguyệt thành 2
thời kỳ (giai đoạn): trước phóng noãn gọi là thời kỳ phát triển và sau phóng
noãn gọi là thời kỳ chế tiết. Nếu chu kỳ kinh nguyệt không có phóng noãn
là chu kỳ kinh nguyệt chỉ có một giai đoạn.
2.3. Các thay đổi khác của chu kỳ kinh nguyệt
2.3.1. Thân nhiệt
Trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, nửa đầu của kỳ kinh (trước khi phóng
noãn) thân nhiệt của người phụ nữ luôn luôn dưới 37 độ. Trước ngày phóng
noãn thân nhiệt hạ thấp hơn một chút. Vào ngày phóng noãn thân nhiệt tăng
lên trên 37 độ và giữ như vậy đến trước ngày thấy kinh.
2.3.2. Cổ tử cung
Nửa đầu của chu kỳ kinh nguyệt dưới tác dụng của estrogen, lỗ ngoài
của cổ tử cung mở rộng dần, dịch tiết ở cổ tử cung tăng dần và loãng. Vào
ngày phóng noãn cổ tử cung mở rộng nhất, dịch tiết nhiều nhất và loãng
nhất lấp đầy cổ tử cung, nên khi nhìn vào lỗ cổ tử cung có cảm giác như
nhìn vào mắt, vì vậy trên lâm sàng gọi đó là dấu hiệu con ngươi.
2.3.3. Âm đạo
Độ pH của âm đạo cũng thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Trước và
sau khi hành kinh pH âm đạo khoảng 5-6, vào giữa chu kỳ kinh nguyệt
(thời kỳ phóng noãn) pH âm đạo khoảng 4-5.
3. SỨC KHỎE SINH SẢN NAM GIỚI
4