Page 3 - Giao trinh- Chăm sóc sau đẻ

BÀI 1.

NHỮNG THAY ĐỔI CỦA PHỤ NỮ SAU ĐẺ

VÀ CHĂM SÓC

(3 tiết)

MỤC TIÊU

Kiến thức

1. Trình bày được những thay đổi đường sinh dục của sản phụ sau sinh.
2. Phân tích được những hiện tượng lâm sàng thời kỳ sau đẻ.
3. Trình bày được những thay đổi về tuần hoàn, tâm lý và hormon sau sinh.
Kĩ năng

4. Nhận định được sự thay đổi của sản phụ sau sinh trong tình huống giả định.

NỘI DUNG
Những giờ đầu sau đẻ là khoảng thời gian quan trọng đối với cả bà mẹ và bé.
Đáng kể nhất với người mẹ là có sự thay đổi đột ngột về nội tiết sau khi thai và ra xổ
ra ngoài. Sự thay đổi này sẽ giúp cơ thể mẹ bắt đầu tạo ra một lượng sữa cung cấp đủ
cho trẻ và gây ra một số những thay đổi thể chất, tinh thần và sự thay đổi lớn nhất tại
đường sinh dục. Vì vậy người Hộ sinh khi chăm sóc cho sản phụ sau đẻ cần đánh giá
toàn diện cả về thể chất, tinh thần từ đó có những chăm sóc phù hợp.
1. Những thay đổi ở đường sinh dục sau đẻ

1.1. Những thay đổi giải phẫu, sinh lý đường sinh dục

1.1.1. Thay đổi tại tử cung
Tử cung bắt đầu dần trở lại kích thước trước sinh trong những ngày sau sinh
xong. Tử cung co lại từ kích thước của một trái bóng rổ trong thời gian có thai, đến
kích thước của một quả bưởi sau sinh, cuối cùng trở thành kích thước của một trái lê
nhỏ 6 tuần sau sinh. Quá trình thay đổi của tử cung sau sinh diễn ra như sau:
Thay đổi ở thân tử cung

Thân tử cung có nhiều thay đổi nhất. Trên lâm sàng ta nhận thấy 3 hiện tượng:
 Sự co cứng: Ngay sau khi xổ rau, tử cung co cứng lại thành một khối chắc gọi
là khối cầu an toàn; khối này tồn tại 2 giờ đầu sau đẻ. Sự cứng hoàn toàn của tử
cung nhằm thực hiện tắc mạch sinh lý. Sau đó, tử cung hết co cứng mà chỉ có
những cơn co bóp nhẹ, nên nắn thấy hơi mềm.
 Sự co bóp: Trong những ngày đầu sau đẻ, thỉnh thoảng lại có những cơn co bóp
tử cung mạnh (do tử cung bị kích thích bởi sản dịch, cho con bú) làm cho sản
phụ đau, trên lâm sàng gọi là cơn đau tử cung. Sau mỗi cơn co bóp mạnh lại có
một ít máu thoát ra ngoài cùng với sản dịch.

2