Page 84 - Giải phẫu chức năng hệ vận động + hệ thần kinh
P. 84
3. Các xương của ngón tay
Mỗi ngón tay có ba đốt xương là đôi gần, đốt giữa và đốt xa\ ngoại trừ ngón cái
chỉ có hai đốt. Đô't gần là đốt dài nhất và đô't xa là đô't ngắn nhất. Mỗi đô't ngón tay
có một thăn ở giữa, đầu gần là nền và đầu xa là chỏm. Đầu gần của đô't gần có diện
khớp để tiếp khớp vối chỏm của xương đốt bàn tay. Chỏm của đốt có diện tiếp khốp
hình ròng rọc để khớp với nền của đốt tiếp theo.
II. KHỚP
1. K hớp q u ay -cô ta y (ra d io c a rp a l jo in t)
Tham gia vào cấu tạo của khâp cổ tay (wrist), về phía cẳng tay là xương quay,
về phía bàn tay là các xương hàng trên của cổ tay gồm xương thuyền, xương bán
nguyệt và xương tháp. Xương trụ không tối được diện khớp của các xương cổ tay mà
thông qua một sụn xơ gọi là đĩa khớp. Do đó, khớp cổ tay được gọi là khâp quay-cổ
tay. Như thế, trong hai xương cẳng tay thì xương trụ giữ vai trò lớn nhất trong cấu
tạo khớp khuỷu, còn xương quay giữ vai trò chính trong cấu tạo khớp cổ tay.
Khốp quay-cổ tay có hình bầu dục và có thể thực hiện các động tác gập—duỗi,
khép-dang. Động tác sấp-ngửa của bàn tay xảy ra cùng vối động tác sấp-ngửa
của cang tay, tức là cùng với động tác của xương quay. Động tác của khớp quay-cổ
tay liên hệ mật thiết với động tác của khớp giữa cổ tay nằm giữa hai hàng xương
cổ tay. Khớp giữa cổ tay có diện khớp phức tạp, hình thể không đểu đặn.
Cả khốp quay-cổ tay lẫn khốp giữa cổ tay đều có các dây chằng tăng cường. Hệ
dây chằng của bàn tay rất phức tạp. Các dây chằng chính là dây chằng cổ tay bên
'trụ và dây chằng cô tay bên quay (ulnar collateral carpi & radial collateral carpi
ligaments).
2. Các khớ p cổ ta y -đ ô t b à n ta y (c a rp o m e ta c a rp a l jo in t)
Đây là những liên kết giữa các xương hàng dưối cô tay với nên các xương đốt
bàn tay. Các khớp này rất kém di động. Tuy nhiên, khóp cổ tay-đốt bàn tay thứ
nhất là một ngoại lệ. Nó tạo thành bởi xương thang và nền xương đốt bàn tay thứ
nhất. Khớp này không thông với 0 các khớp khác. Các diện khớp tham gia vào
khớp này hình yên ngựa. Khốp có hai trục quay thẳng góc với nhau. Quay quanh
hai trục này có các động tác khép-dang tức là cử động của ngón cái thảng góc với
mặt phang của bàn tay và gập-duỗi là cử động của ngón cái trong mặt phảng của
bàn tay. Ngoài ra, còn có động tác đối chiếu là đưa đỉnh của ngón cái đến chạm vào
đỉnh của các ngón khác.
3. C ác k h ớ p đ ố t b à n ta y -đ ố t ngón ta y (m e ta c a rp o p h a la n g e a l jo in ts)
Cấu tạo bởi chỏm các xương đốt bàn tay và nền các đốt gần các ngón tay. Tất
83