Page 53 - Giao trinh- Chăm sóc sức khỏe sinh sản cộng đồng

3. Các kiểu lập kế hoạch
3.1 Lập kế hoạch từ trên xuống (Top – Down)
Đặc điểm cơ bản của kiểu lập kế hoạch này là tuyến trên giao chỉ tiêu cho tuyến

dưới để lập kế hoạch thực hiện, nên còn gọi là lập kế hoạch theo chỉ tiêu. Do vậy thường
dẫn tới các nhược điểm sau:
- Chỉ tiêu trên giao không phù hợp với tình hình thực tế của tuyến dưới.
- Cấp dưới bị động nên khó khăn, lúng túng trong lập kế hoạch.
- Không lôi kéo được đông đảo quần chúng tham gia lập kế hoạch.
- Không khuyến khích được sự năng động sáng tạo của số đông người.
- Trong một chừng mực nào đó có thể kìm hãm sự phát triển.

3.2 Lập kế hoạch từ dưới lên (Bottom – Up)
Trong lập kế hoạch kiểu này, cấp dưới, tuyến dưới chủ động lập kế hoạch trước.
Cấp trên, tuyến trên lập kế hoạch sau trên cơ sở dựa vào kế hoạch của tuyến dưới. Kiểu
lập kế hoạch này khắc phục được các nhược điểm của kiểu của kiểu lập kế hoạch Top –
Down nói trên.
- Chỉ tiêu kế hoạch do chính họ đặt ra nên thường sát hợp với thực tế.

- Lôi kéo đông được số đông người lập kế hoạch nên số người có trách nhiệm thực hiện
kế hoạch cũng đông hơn (vì kế hoạch do chính họ xây dựng)
- Khuyến khích được sự năng động, sáng tạo của nhiều người vì lợi ích chung.
3.3 Lập kế hoạch kết hợp.
Chỉ tiêu từ tuyến trên giao xuống có thể được điều chỉnh theo đề nghj của tuyến
dưới để tuyến dưới chủ động hơn trong việc lập kế hoạch.
4. Quy trình lập kế hoạch
Đế có được sản phẩm là bản kế hoạch phải trải qua nhiều bước khác nhau. Các

bước đó phải tuân theo trình tự nhât định, không thể đảo lộn. Có nhiều tác giả phân qui
trình lập kế hoạch thành 4 bước, 6 bước hay 11 bước... Tuy nhiên việc phân chia thành
bao nhiêu bước hoàn toàn không quan trọng và phụ thuộc vào quan điểm. giáo trình này
xin giới thiệu qui trình lập kế hoạch gồm 6 bước.
- Bước 1: Thu thập, phân tích thông tin y tế để hiểu rõ tình hình hiện tại (quản lý thông tin

y tế và phân tích tình hình hiện tại).
- Bước 2: Xác định vấn đề sức khỏe trong cộng đồng.
- Bước 3: Xác định vấn đề sức khỏe ưu tiên.
- Bước 4: Xác định mục tiêu của kế hoạch.
- Bước 5: Lựa chọn giải pháp và phương pháp thực hiện.
- Bước 6: Xây dựng kế hoạch hành động.
Bước 1: Thu thập, phân tích thông tin y tế để hiểu rõ tình hình hiện tại (Quản lý thông
tin y tế và phân tích tình hình hiện tại).

Thu thập, phân tích thông tin y tế là bước đầu tiên của chu trình lập kế hoạch, vì
vậy đây là khâu rất quan trọng bởi vì nếu thu thập và phân tích thông tin y tế không tốt
52