Page 6 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình

- Estrogen của buồng trứng chủ yếu do các tế bào hạt của nang noãn tiết ra dưới

tác động của FSH của tuyến yên.Chức năng chính của Estrogen:

+ Là nội tiết tố chính gây tăng trưởng niêm mạc tử cung; giúp biệt hóa, phát

triển cơ quan và đặc điểm sinh dục phụ thứ phát như quy định cách mọc lông mu, phát
triển vú, giọng nói, khung xương chậu…..; góp phần điều hòa hoạt động của trục Dưới

đồi – Tuyến Yên – Buồng trứng.

+ Ngoài ra Estrogen còn có tác động lên các cơ quan khác như làm tăng kích

thước các cơ quan sinh dục, làm ẩm âm đạo, tăng chất nhày cổ tử cung, giúp xương

phát triển và chắc khỏe, giúp chuyển hóa mỡ, …
+ Phối hợp Progesteron giúp niêm mạc tử chế tiết tạo điều kiện thuận lợi cho

trứng làm tổ sau thụ thai. Giúp thai phát triển và trưởng thành.

+ Progesteron do hoàng thể tiết ra dưới tác động của LH của tuyến yên. Chức

năng chính: Làm niêm mạc tử cung chế tiết trong nửa 2 của vòng kinh, tạo điều kiện

thuận lợi cho trứng làm tổ.
+ Chức năng khác: Phát triển và biệt hóa tuyến vú. Cùng một số nội tiết tố khác

ức chế tiết sữa. Tham gia vào quá trình điều hòa hoạt động trục Dưới đồi - Tuyến yên

– Buồng trứng.

+ Có tác dụng đối kháng với Estrogen trên niêm mạc tử cung. Phối hợp cùng

Estrogen phát triển, duy trì sự phát triển của thai. Tăng nguy cơ sảy thai nếu thiếu
trong trường hợp suy sớm hoàng thể của buồng trứng.

1.1.2. Chức năng ngoại tiết

Từ khi dậy thì, buồng trứng bắt đầu hoạt động. Mỗi tháng thông thường phóng

ra một noãn. Đôi khi có ngoại lệ có thể phóng 2 hoặc nhiều hơn gây ra đa thai nếu

noãn được thụ tinh hoặc không phóng noãn. Chức năng này kết thúc khi mãn kinh.
1.2. Chu kỳ kinh nguyệt và hoạt động của buồng trứng

- Kinh nguyệt là sự chảy máu có chu kỳ của tử cung đi đôi với sự rụng niêm

mạc tử cung và chủ yếu là sự giảm Estrogen và Progesteron trong máu, nhưng vai trò

của Estrogen là quyết định.

- Đặc tính của kinh nguyệt: theo qui ước chung, chu kỳ kinh nguyệt được tính
từ ngày đầu tiên hành kinh (là ngày thứ nhất của chu kỳ kinh nguyệt) đến ngày trước

khi có kinh lần sau (ngày kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt). Nhưng trên thực tế, để dễ

5