Page 172 - Giáo trình môn học lý thuyết X-Quang chuẩn đoán
P. 172
Chương IV
HÌNH ẢNH X QUANG CẤP CỨU BỤNG
Số tiết: 02
MỤC TIÊU HỌC TẬP
Trình bày được hình ảnh X quang của một số bệnh lý cấp cứu bụng: tắc
ruột, lồng ruột, thủng tạng rỗng, chấn thương bụng.
1. ĐẠI CƯƠNG
Trong nhiều thập niên, chụp X quang bụng không chuẩn bị (KCB) vẫn
là một trong các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán bệnh lý bụng
cấp. Do là một kỹ thuật dễ thực hiện nên chụp X quang bụng KCB luôn được
chỉ định đầu tiên khi bệnh nhân có biểu hiện đau bụng hoặc nghi ngờ một
bệnh lý bụng nào khác.
Hiện nay, chỉ cần 2 hoặc 3 phim là cần và đủ để khảo sát bụng cấp:
- 1 phim tập trung tại vòm hoành
- 1 phim chụp toàn thể bụng tư thế đứng.
- 1 phim chụp toàn thể bụng tư thế nằm.
2. KỸ THUẬT CHỤP X QUANG BỤNG KHÔNG CHUẨN BỊ
- Chụp 1 phim bụng không chuẩn bị tư thế thẳng đứng: mục đích tìm
mức nước mức hơi, liềm hơi dưới cơ hoành.
- Chụp 1 phim ngực thẳng đứng: mục đích phát hiện liềm hơi dưới cơ
hoành, phản ứng màng phổi hoặc ứ trệ đáy phổi đối với một bệnh lý dưới cơ
hoành, tác dụng như phim chụp lồng ngực trước khi mổ. Tia trung tâm tập
trung vào vùng thượng vị, nên chụp ở thì bệnh nhân thở ra.
- Ngoài ra có thể chụp các phim bổ sung trong những bệnh cảnh lâm
sàng cụ thể: chụp bụng không chuẩn bị nằm ngửa, chụp bụng không chuẩn bị
nằm nghiêng phải hoặc nghiêng trái tia đi ngang…
+ Chụp ruột non hoặc đại tràng có cản quang: Chụp lưu thông ruột non
với thuốc cản quang tan trong nước với ống thông đặt ở tá tràng được áp dụng
cho các trường hợp tắc ruột non không điển hình trên phim chụp không chuẩn
bị và cho phép chẩn đoán chính xác vị trí và một số nguyên nhân gây tắc.
172
