Page 153 - Giải phẫu chức năng hệ vận động + hệ thần kinh

thành các đoạn cong thì hình thể của các đĩa gian đốt sống cũng thay đổi. Vì tính
đàn hồi của đĩa gian đốt sống giảm dần theo tuổi, nên khi hình thể cùa chúng đã
thay đổi thì rất khó hồi phục. Do vậy, để phòng bệnh gù hay vẹo do biến dạng cùa
đĩa gian đốt sống dễ dàng hơn là điều trị chúng.
Động tác của cột sống có thể diễn ra quanh ba trục. Đó là trục ngang với cử
động gập thân ra trước và duỗi thân ra sau, trục trưốc-sau với cử động nghiêng
thân sang hai bên và trục đứng dọc với cử động vặn mình. Mức độ linh hoạt của
cột sống liên quan mật thiết với chiều cao của các đĩa gian đốt sống. Ở nơi nào mà
đĩa gian đốt sống dày hơn thì ở đó tính linh hoạt cao hơn, đặc biệt, ờ đoạn thắt
lưng thì chiều dày của đĩa gian đốt sống gần bằng một phần ba bề dày của thân
đốt sống. Ớ đoạn cổ, nó chỉ dày bằng một phần tư của thân đốt sống. 0 đoạn sống
ngực thì bề dày của đĩa chỉ bằng một phần năm và thậm chí bằng một phần sáu
chiều cao của thân đốt sống.
Trong khi thực hiện các động tác của cột sống, các đĩa gian đốt sống không
những chỉ biến dạng, trở thành hình chêm hơn một ít, mà chúng còn lồi về hướng
đối lập với cử động. Ví dụ, khi ưỡn cột sống thì đĩa gian đốt sống bị mỏng hơn ở
phần sau và di chuyển ra phía trưốc so vói mặt của thân đốt sổng.

III. CÁC CỬ ĐỘNG
Cột sống và đầu có thể thực hiện các động tác quanh ba trục thẳng góc nhau.
Có rất nhiều cơ tham gia vào các động tác của cột sống và đầu, đa phần là các cd
nhỏ và nằm rất sâu, sát vối các đốt sống. Do vậy, chương này chỉ đề cập chi tiết
đến các cơ chủ vận.

1. D uỗi cộ t sống
Các cơ làm duỗi cột sông gồm các cd nằm ở mặt sau thân mình và cổ. Cấu trúc
các cơ ở mặt sau cơ thể phức tạp và thay đổi theo vùng của cột sống. Thần kinh chi
phối vận động cho các cơ chủ yếu là do ngành sau của các dây thần kinh tủy sống.
Ngoại trừ các cơ có tác dụng chính là ở trong động tác hô hấp (hít vào và thờ ra) và
tác dụng duỗi cột sông chỉ là hỗ trợ (như các cơ răng sau, cơ nâng sườn v.v...) thì
nhóm cơ duỗi cột sông bao gồm:
- Cơ thang (bó trên): có tác dụng duỗi cổ khi đai chi trên cố định.

—Cơ gôi đầu và cổ.

—Cơ ưỡn cột sông.
- Một sô* cơ nhỏ.
Cơ ưỡn côt sống (erector spinae)
Cơ kéo dài suôt dọc chiểu dài cột sống, từ xương cùng cụt đến tận xương so và
lấp đầy rãnh ở giữa các mỏm gai và mỏm ngang, tạo thành hai ụ cơ lồi nằm dọc

152