Page 140 - Giáo trình môn học Kỹ thuật chụp X-quang thường quy
P. 140
1.1. Chấn thương
Một chấn thương mạnh như ngã cao, tai nạn giao thông, nhào lộn xuống
nơi nước cạn hoặc do vật nặng rơi xuống đè vào lưng, thì cột sống lưng, thắt
lưng hay bị gẫy.
− Ngã cao thân đốt sống thường bị xẹp lún, nhưng gẫy thường vững.
− Vật nặng đổ vào lưng, thân đốt sống bị vỡ mảnh, mảnh rời di lệch ra
sau, có thể liệt tủy.
− Tai nạn giao thông: xe thúc thẳng vào lưng dễ bị gẫy trật cột sống với
90% liệt tủy. Dưới đây là các điểm khu trú chụp cột sống.
1.2. Lao đốt sống lưng
Lao đốt sống là lao thứ phát vi khuẩn theo đường máu vào sâu ở giữa
xương xốp. Tại đốt sống ổ lao ở gần phía trước hay phá ra phía trước, ổ gần phía
dưới hay phía trên hay phá qua lớp vỏ cứng và đĩa gian đốt đến một đốt lân cận,
ở gần phía sau hay phá vào ống tủy.
Ở trẻ em lớp vỏ xương mỏng, ổ lao thường phá ra phía trước và ra hai đốt
sống lân cận nên thường bị ba đốt. ở người lớn, lớp xương cứng làm ổ lao khó
phát triển hơn nhưng một chấn thương thêm sẽ gây chấn thương bệnh lý.
1.3. Đau cột sống lưng không rõ nguyên nhân
Đau cột sống lưng, thắt lưng là triệu trứng của rất nhiều bệnh lý như viêm
đốt sống, thoái hoá đốt sống, lao đốt sống, sỏi thận. Vì vậy khi gặp một bệnh
nhân có tuổi đau cột sống hoặc có tiền sử mổ u xơ tử cung, mổ u phì đại tiền liệt
tuyến, nên chụp cột sống thắt lưng kiểm tra xem có tổn thương không. Mặt khác
những tổn thương ác tính khó có thể di căn cột sống như: ung thư đại tràng, tiền
liệt tuyến, tuyến giáp, và ung thư tử cung - phần phụ.
Vì vậy chụp cột sống thắt lưng vừa giúp chẩn đoán nguyên nhân đau cột
sống thắt lưng và chẩn đoán phân biệt.
2. Kỹ thuật chụp cột sống lưng
Các khó khăn khi chụp cột sống lưng là:
− Phần trên cột sống lưng cong và thường bị gù bẩm sinh.
− Xương bả vai, xương đòn, vai che lấp cột sống lưng trên phim nghiêng.
− Độ chênh lệch mức độ hấp thụ tia cao giữa phần trên và dưới cột sống do
140
